آموزش هنر در مدارس، مؤلف هلن دالوندی، به وسیله سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) منتشر شد. محتوای اصلی این کتاب، به فن آموزش هنر به کودکان اختصاص دارد. هنر بهعنوان علمی مدون با اصطلاحات حرفهای و مهارتهای منحصر به فردش، و با اساس آموزش و ثمرات بینظیرش، موضوع اصلی این کتاب است.
به گزارش تبیان، کتاب "آموزش هنر در مدارس"، با هدف ارائهی تواناییهای لازم به معلمین هنر در مقطع دبستان، چاپ و منتشر شد.
بسیاری از دانشجویان رشتههای هنری، در طی تحصیل یا پس از آن، برای همیشه یا مدتی به تدریس هنر در مقاطع گوناگون میپردازند. این در حالی است که تقریباً تمامی واحدهای درسی مورد مطالعه در طی تحصیلشان، در جهت ارتقای تواناییهای علمی و عملی خود آنان بوده است، و نه هنرآموزی به دیگران.
این کتاب، به قصد دادن بصیرت و تواناییهای لازم برای تدریس هنر در دورهی دبستان، تدارک دیده شده است و هرچند مخاطب اصلی آن دانشجویان هستند، اما محتوای آن برای تمام کسانی که به نحوی در جریان مسائل تعلیم و تربیت قرار دارند نیز، قابل استفاده است، چرا که امتیاز اصلی آن، یعنی سادهنویسی در بیان مطالب، موجب میشود تا خوانندگان با هر سطحی از معلومات، از آن بهرهمند گردند.
هرچند مخاطب اصلی این کتاب دانشجویان هستند، اما محتوای آن برای تمام کسانی که به نحوی در جریان مسائل تعلیم و تربیت قرار دارند نیز، قابل استفاده است
کتاب، ضمن مطرح کردن مشکلات واقعی آموزش هنر، پیشنهادها و راهکارهایی به معلمان ارائه داده است، همچنین والدین پس از مطالعه آن میتوانند صاحب مهارتهایی در تربیت هنری فرزندانشان شوند.
هنر درسی است، از حیث مضمون و دشواری، همتراز با سایر علوم؛ لیکن چون نتیجهی عینی و آشکاری مانند آموزش خواندن و نوشتن نداشته است، مورد سطحینگری واقع شده و بیبرنامه رها شده است. درواقع بخشی از مشکلات نظری تربیت هنری در نظام آموزشی ما، متأثر از این تصور است که قلمرو فرعی هنر، فاقد اهمیت لازم برای تنظیم و تدوین برنامهریزی هدفمندی است.
نتیجهی این دیدگاه در عمل این است که معلمان صرفاً براساس برداشتهای شخصی و بدون عنایت به اهداف تربیت هنری، اقدامات جسته و گریختهای انجام میدهند. سهم اندک ساعتهای هنر یا با بیبرنامهگی و بطالت به هدر میرود و یا مدیر مدرسه، در صورت لزوم مقداری از وقت آن را برای جبران عقبماندگیها و مطالعهی دروس ریاضی، و علوم میگیرد و درنتیجه دانشآموزان از مجموعهی وسیعی از تجارب آموزشی و خلاق، محروم میشوند.
هنر درسی است، از حیث مضمون و دشواری، همتراز با سایر علوم؛ لیکن چون نتیجهی عینی و آشکاری مانند آموزش خواندن و نوشتن نداشته است، مورد سطحینگری واقع شده و بیبرنامه رها شده است
این کمتوجهی و بیبرنامهگی دستآویز رخوت و بیمارگونگی هنرهای تجسمی نسل پیشین بوده است؛ چنانکه هنوز هم در برخی از مناطق، نقش مدرسه در شکلگیری فرهنگ هنری دانشآموزان بسیار رقتانگیز، و محدود به فعالیتهای عامیانه و تزئینی است.
فعالیتهای تکراری و کلیشهای مانند کپی از روی الگو، ساختن روزنامههای دیواری کریه و موزاییک با دانههای حبوبات و تزئین کلاس و راهروهای مدرسه، که هرچند ممکن است دستمایهای از هنر داشته باشند، ماهیتاً نتیجهی معکوسی دارند.
عدم توانایی در یافتن روشهای سیردهی، پیگیری و پیوستگی مطالب، معضل بزرگی بهخصوص برای معلمان تازهکار است، که با توجه به وسعت شاخههای هنری، وظیفهی پرمسئولیتی است.
انتظار نمیرود که معلمان با ابزارهای ناقص به اهداف درخشان نائل شوند، هرچند گاهی تصادفاً از عهدهی آن برآمدهاند، هر معلم حق دارد که ابزارها و برنامههای کارآمدی در اختیار داشته باشد و از حرفهاش لذت ببرد، بدون آنکه مجبور شود نکاتی را که در آغاز او را به این حرفه جلب کرده بودند، قربانی کند.
فعالیتهای تکراری و کلیشهای مانند کپی از روی الگو، ساختن روزنامههای دیواری کریه و موزاییک با دانههای حبوبات و تزئین کلاس و راهروهای مدرسه، که هرچند ممکن است دستمایهای از هنر داشته باشند، ماهیتاً نتیجهی معکوسی دارند
از طرف دیگر کودکان دورهی ابتدایی هم حق دارند مثل سایر دروس، از برنامهی هنری براساس اصول واقعی و آزمایش شده و نه براساس شانس و دستورات سهل، آسان و بیهدف، بهرهمند شوند.
هدف این کتاب، ارائهی یک فرمول قطعی برای آموزش هنر در دورهی ابتدایی نبوده است، چرا که تفاوتهای فردی و فرهنگی مانع این کار است. نویسنده قصد دارد که یک چهارچوب کلی از درسمایههایی ماحصل تجربه، زایا و مناسب هر پایة تحصیلی ارائه دهد، به طوری که مطالب درسی پایهی بالاتر، تجربهها و فعالیتهای یادگیری پایهی پایینتر را وسعت و عمق بخشد و در نهایت به آموزش هنر کودکان، اعتبار، تداوم و سازمان دهد.
گزینش درسمایهها، ضمن محدود نبودن به فرهنگ خاصی، و به رغم بهرهگیری از منابع خارجی، از استعداد تقرب و توجه به هنرهای بومی (ایرانی و اسلامی) برخوردار است.
[ دوشنبه 92/2/16 ] [ 5:44 عصر ] [ شبنم موحد ]