کودکتان پرخاشگر شده است؟ هر کاری که بخواهد می کند؟ به هیچ چیز و هیچ تذکری توجه نمی کند؟ علت این رفتار ها چیست ؟! برای فهمیدن چگونگی شکل گرفتن رفتار کودکان باید به 3 نکته ی زیر توجه کرد :
1 - ساختار ژنتیکی
2 - محیط خانوادگی
3 - جامعه‌‌ای که در آن زندگی می‌کنند
این عوامل، مهارت‌ها، نگرش‌ها و توانایی‌های کودکان را شکل می‌دهد و روی مشکل‌های رفتاری آنها اثر می‌گذارد.
برخی از این خصوصیات مدیریت کودکان را دشوار می‌کند. مثلا برخی از آنها به توجه زیاد نیازمندند، برخی بسیار فعال یا شلوغ و دائم در حال جستجوی محیط اطرافشان هستند، بعضی هم گریه و جنجال به پا می‌کنند و تنظیم تغذیه و خوابشان مشکل است. البته فقط کودکان دشوار، مشکل‌های رفتاری پیدا نمی‌کنند و برخی از کودکان آسان نیز این مشکل‌ها را دارند. رفتار کودکان نه تنها به سرشت آنها، بلکه به واکنش دیگران به رفتارشان نیز بستگی دارد.
[ چهارشنبه 92/8/29 ] [ 10:41 عصر ] [ شبنم موحد ]
اثرات تلویزیون، بازی های ویدئویی، اینترنت، تبلیغات و غیره بر کودکان بسیار زیاد و عمیق است. با آنکه این رسانه ها اثراتی مثبتی همچون آموزش و سرگرمی هم دارند، ولی پژوهشگران نگران اثرات منفی آنها بر کودکان هستند.
آکادمی بیماری های کودکان آمریکا در مورد اثرات منفی رسانه ها اظهار نگرانی نموده بود و از سال 1997 کمپینی به نام مسائل رسانه ای شروع کرد تا به متخصصین کودک، والدین و کودکان کمک کند تا از اثرات رسانه ها بر سلامتی کودک و نوجوان آگاهی یابند.
نگرانی های محققین در حوزه موارد زیر بود:
زمان
تخمین زده شده است که بچه ها در ایالات متحده حدود 4 ساعت در روز تلویزیون تماشا می کنند و این رقم در حال افزایش است. اگر زمان گوش دادن به موسیقی، بازی های ویدئویی و اینترنت را هم اضافه کنید، بخش زیادی از روز هر کودک جلوی تلویزیون یا کامپیوتر می گذرد در حالیکه باید این زمان را به فعالیت های سالم تر و ارتباط با دیگران و مطالعه اختصاص دهد.
خشونت
مطالعات فراوانی صورت گرفته اند که نشان دهنده همبستگی مستقیم بین رفتار خشونت آمیز و کودکانی هستند که در تلویزیون یا بازی های ویدئویی شاهد خشونت هستند. یک تحقیق که در سال 2004 در مورد خشونت در بازی های ویدئویی انجام شد نشان داد که نوجوانانی که به مدت طولانی بازی های ویدئویی خشن انجام می دهند، رفتارهای زیر را دارند:
[ دوشنبه 92/8/27 ] [ 10:59 عصر ] [ شبنم موحد ]
بسیاری از پدران و مادرانی که در نخستین تجربه فرزندداری خود به سر می‌برند از بی‌قراری و ناآرامیهای نوزاد خود گله دارند و این مسئله حتی باعث ترس و وحشت و گاهی نیز عصبی شدن آنها می‌شود.
پزشکان معتقدند، این دوران باید سپری شود تا نوزاد با محیط جدیدی که به آن وارد‌شده، آشنا شود اما علاوه بر همه این موارد، راهکارهایی ساده نیز وجود دارد تا نوزاد شما راحت‌تر با دنیای کنونی کنار بیاید. با هم می‌خوانیم: راهکارهایی برای خواباندن کودک ماشین سواری: اگر از اینکه مرتب فرزندتان را در آغوش بگیرید و دور خانه را بچرخید یا اینکه او را روی پای خود بگذارید و ساعت‌ها تکان دهید تا به خواب برود، خسته و کلافه شده‌اید، به شما پیشنهاد می‌شود که او را سوار ماشین کنید. کودک را در صندلی مخصوص قرار دهید و حدود 20دقیقه الی نیم ساعت، در خیابان‌های اطراف محل زندگی‌تان بدون اینکه توقف کنید، دور بزنید. بعد از طی این مدت زمان به خانه برگردید و فرزندتان را در حالی که در خواب ناز است، به آرامی به تختش منتقل کنید. می‌توانید برای جلوگیری از بیدارشدن کودک، او را با همان صندلی به خانه منتقل کنید و به آرامی روی تخت بخوابانید. البته پدرها نیز می‌توانند این مسئولیت را به‌عهده بگیرند تا مادر در نبود آنها کمی استراحت کند! و اگر هر دو، وقت اضافه داشتند، می‌توانند همراه فرزندشان سوار ماشین شوند. مطمئن باشید تجربه جالبی است و شاید بتوانید در طول مسیر گفت‌وگویی هم با همسرتان که پس از تولد نوزادتان، زمانی برایش نداشتید انجام دهید. قدم زدن: یکی از بهترین و سالم‌ترین راه‌های آرام کردن و خواباندن کودک، قدم زدن است. بسیاری از اوقات، گریه کودک تنها با تغییر مکان متوقف می‌شود. شما می‌توانید با توجه به محل زندگی‌تان حین پیاده‌روی از مناطقی مثل پارک، ساحل، خیابان‌های خلوت یا محل‌هایی که دارای درخت، فواره و... هستند، عبور کنید. بهتر است زمان پیاده روی را صبح‌ها انتخاب کنید، زیرا در این صورت متوجه می‌شوید که حدود نیم تا یک ساعت پیاده‌روی، تا چه حد روحیه‌تان را تغییر می‌دهد و از اضافه وزن‌تان نیز جلوگیری می‌کند! به‌خصوص پیاده روی به مادرانی که بعد از زایمان به علائم افسردگی مبتلا شده‌اند اکیدا توصیه می‌شود، زیرا در اثر پیاده روی و ورزش از مغز «ایندروفین»ترشح می‌شود که ترشح آن زایل‌کننده ناآرامیهای روحی و ذهنی بدن است. صداهای آرامش بخش تحقیقات نشان داده که بسیاری از صداها تأثیر آرام بخشی روی کودک دارد. به‌خصوص صداهایی که مکان اولیه کودک را به یاد او بیندازد. صداهای آرام بخش برای کودک، اصولا صداهایی یکنواخت هستند که زیر و بم کم و نامحسوسی دارند. بسیاری از مؤسسات تحقیقاتی در کشورهای پیشرفته، اقدام به تهیه موسیقی‌هایی مناسب برای خواب و آرام‌سازی کودک کرده‌اند که در اصطلاح به آن «صداهای سفید» می‌گویند. البته اگر شما دسترسی به این نوع موسیقی ندارید، اصلاً نگران نباشید. لیست زیر می‌تواند جایگزین مناسبی برای موسیقی‌های آرام‌بخش خاص کودک باشد. 1- صدای تیک‌تاک ساعت اعجاز تصاویر در آرام‌کردن کودک 1- آینه: کودکتان را در حالی که گریه می‌کند یا ناآرام است، جلوی آینه برده و به او اجازه دهید که چهره خود را در آینه ببیند. صورت یا پای او را جلوی آینه ببرید و به سطح آینه بمالید، در این حالت به کودکتان نگاه کنید که چگونه به آینه خیره شده و دیگر صدایی از او به گوشتان نمی‌رسد. 2- چهره خندان و اداهای بامزه: زمانی را برای برقراری ارتباط چهره به چهره با کودکتان قرار دهید. صورت او را مقابل صورت خود قرار دهید و مرتب حالت چهره‌تان را عوض کنید و حالت‌های بامزه و خنده‌دار به‌خود بگیرید. مثلا لپ‌تان را باد کنید یا حالت چشم‌هایتان را عوض کنید. البته بهتر است این تمرین‌ها را در حالی که کودکتان آرام و سرشوق است انجام دهید و به خاطر بسپارید که از کدام صورت شما خوشش آمده تا در هنگام گریه کردن او، فورا آن حالت را برایش به نمایش بگذارید!! 3- اشیا و اشخاص متحرک: یکی دیگر از راهکارهای آرام کردن کودک آن است که او را مقابل اشیا یا اشخاص در حال حرکت، مانند پاندول ساعت، پنکه سقفی، آکواریوم پر از ماهی، برگ درختان، آتش شومینه، ماشین‌های در حال حرکت، افراد در حال ورزش یا دوچرخه‌سواری، امواج ساحل یا بازی بچه‌ها در حیاط یا پارک مقابل‌تان قرار دهید. نوازش‌های آرامش بخش نوازش‌های پدرانه: یکی از روش‌های نوازش که پدران به راحتی می‌توانند آن را اجرا کنند، این است که پدر روی زمین یا تخت دراز بکشد، به حالتی که گوشهای کودک مقابل قلبش قرار بگیرد. در این حالت متوجه خواهید شد که آرامش عجیبی به کودک دست می‌دهد و حتی تنفس او هماهنگ با صدای قلب شما خواهد شد. در این هنگام به خاطر سکوت و آرامش شگرفی که کودک دارد، به‌تدریج مچ دست او رها و عضلات بدنش شل می‌شود. این روش برای نوزادان 4، 3ماهه بسیار مفید است. نوازش سر کودک: طی تحقیقات به عمل آمده، مشخص شده است که بسیاری از کودکان، هنگامی که تحت نوازش ناحیه سر خود قرار میگیرند، به‌طوری باور نکردنی دچار آرامش می‌شوند. البته مطمئنا اگر این حالت نوازش را همراه با جملات مثبت و قربان صدقه رفتن همراه کنید، تأثیر آن چند برابر خواهد شد.
2- صدای جاروبرقی (البته باید این صدا را امتحان کنید. به این ترتیب که اگر کودکتان از این صدا خوشش آمد، آن را برایش ضبط کنید و برای آرام کردن و خواباندن او استفاده کنید).
3- پنکه‌ای که با دور کند، کار کند.
4- صدای ضبط شده آبشار یا امواج دریا و اقیانوس
5- صدای ماشین ظرفشویی، لباسشویی، ماشین ریش تراش
6- لالایی‌های خانگی. می‌توانید صدای خود را روی کاست ضبط کنید. سعی کنید در این کاست صدای خود را در حال گفتن: «بخواب فرزندم، کوچولوی نازنینم می‌خواد بخوابه» یا «الان وقت خوابه» به‌صورت موزون و آهنگین ضبط کنید یا حتی آهنگ‌های محلی و دوست داشتنی کودک را با صدای خودتان ضبط کنید.
7- موزیک‌های کلاسیک. اکثر نوزادان به موسیقی‌های کلاسیک علاقه‌مندند؛ موسیقی‌هایی که ضرباهنگ آرام و یکنواختی دارند.
8 - گریه کودکتان را ضبط کنید و بعد در هنگام گریه کردن او برایش پخش کنید. این مسئله باعث تعجب کودک می‌شود و برای لحظاتی او را در سکوت فرو می‌برد. مطمئن باشید بعد از آن هم، آنچنان تحت‌تأثیر شوک تشخیص صدای خودش قرار گرفته که یادش می‌رود باید گریه و ناآرامی را شروع کند!
[ یکشنبه 92/8/26 ] [ 10:26 عصر ] [ شبنم موحد ]
بی گمان همه ما از دروغ گفتن و یا شنیدن آن احساس ناخوشایندی داریم. در این میان پدر و مادر که تربیت کودک جزو اصلی ترین وظایف آن هاست، با شنیدن دروغ از کودک خود احساس ناراحتی بیشتری می کنند. اما باید گفت کودکان علاوه بر الگوگیری از رفتار والدین، به دلایل متعدد به دروغ گفتن روی می آورند.
دروغ در مقابل راستگویی قرار دارد و در تمامی فرهنگ ها و جوامع امری زشت و ناپسند تلقی می شود. بررسی ریشه ای دلایل دروغگویی امری بسیار پیچیده است و نیاز به واکاوی شخصیت انسان ها دارد. اگرچه ممکن است بعضی آن را یک رفتار زنانه تلقی کنند، اما نتایج تحقیقات نشان می دهد که تفاوت معناداری بین مردان و زنان برای دروغگویی وجود ندارد. در خانواده نیز مواردی پیش می آید که والدین از دروغگویی بیش از حد فرزندان خود ابراز نگرانی می کنند. سیامکی خبوشان، کارشناس ارشد روان شناسی و مشاور خانواده و کودک با بیان این مقدمه به خراسان می گوید: دلایل دروغگویی در کودکان بسیار متعدد است و آغاز آن از زمان تکلم کودک و حدود 2 سالگی به بعد است.
کودکان گاه برای جریحه دار نکردن احساسات دیگران، پنهان کردن احساسات یا واکنش های خود، فرار از تنبیه و دریافت پاداش و توجه، دروغ می گویند.نکته این جاست که واقعیت و تخیل در زندگی کودکان زیر 6سال در هم تنیده است و کودک ممکن است هر آن چه را به ذهنش می رسد بر زبان آورد. به این نوع دروغ، «دروغ سیاه و سفید» می گوییم. در بیشتر موارد چنین گفته هایی بسیار اغراق آمیز و غیرواقعی است .مثلا پسربچه 6ساله ای با هیجان به مادرش می گوید: «من دیروز یک غول دیدم!»در واقع دروغ بیان کننده حقایق مربوط به امیدها و دلهره ها و آشکار کننده آن چیزی است که فرد می خواهد باشد. والدین از طریق اطلاعاتی که از گفته های دروغین کودک کسب می کنند، می توانند به کودک کمک کنند تا واقعیت را از افکار پوچ و خیالی تشخیص دهد. فاطمه زارع، کارشناس مسئول مرکز بهداشت روان و مشاور با بیان این مطلب به ایسنا می گوید: وقتی بچه ای می گوید که برای عید یک فیل زنده به عنوان هدیه سال نو دریافت کرده است، باید گفت که او دوست دارد یک فیل داشته باشد و نباید او را بابت گفتن این جمله سرزنش کرد.
[ شنبه 92/8/25 ] [ 11:26 عصر ] [ شبنم موحد ]
در این مطلب لیست کاملی از همه وسایل موردنیاز کودک برای سفر را برایتان نوشته ایم تا چیزی را فراموش نکنید. کودکان زیر 3 سال وسایل، اسباب بازی، خوراکی و ... بسیاری دارند که هنگام مسافرت باید همراه خود داشته باشید. 
• پوشک: همیشه سعی کنید بیشتر از تعداد روزهای سفر خود پوشک به همراه داشته باشید. شاید مورد اضطراری پیش آمد، سفرتان طولانی تر شد یا در جاده با ترافیک سنگین یا تاخیر حرکت اتوبوس یا پرواز هواپیما مواجه شدید.
• پارچه خشک کن
• پد برای قرار دادن زیر کودک هنگام تعویض پوشک: می توانید انواع یکبار مصرف آن را از داروخانه یا فروشگاه وسایل کودک خریداری کنید.
• پتو و ملافه: بهتر است چند تا پتو و ملافه برای زیر و روی کودک و گرم نگه داشتن او در محیط های سرد به همراه داشته باشید.
• کیسه های پلاستیکی: سعی کنید در اندازه های مختلف و به تعداد زیاد کیسه پلاستیکی همراه داشته باشید تا پوشک، لباس و کفش های کثیف را داخل آنها بریزید.
• شیشه های کوچک وسایل دستشویی، شست‌وشو و ضدعفونی کننده
• دستمال کاغذی
• کتاب و اسباب بازی: کودک همیشه برای سرگرم شدن به اسباب بازی و کتاب نیاز دارد. بنابراین، انواع موردعلاقه او و البته وسایلی که تکه های مختلف آن به راحتی گم نمی شوند را در طول سفر بردارید.
• لباس، جوراب و کفش: برای هر روز کودک دست کم باید دو یا سه دست لباس بردارید. ترجیجا لباس و جوراب های تیره بردارید که کمتر آلودگی و انواع لکه ها را نشان دهند. باید با توجه به شرایط آب و هوای شهر مقصد، لباس زیر و رو برای کودک همراه داشته باشید.
• وسایل حمام: سعی کنید ساک کوچکی برای حمام کودک جمع کنید که فضای زیادی هم اشغال نکند.
• پیش بندهای قابل شست‌وشو
[ پنج شنبه 92/8/23 ] [ 5:36 عصر ] [ شبنم موحد ]
کودک در اولین ماه های تولدش زیاد می خوابد. میزان خواب کودک بسیار بیشتر از میزان بیدار بودنش است.
- درابتدای تولد: حدود 18 تا 20 ساعت
- 1 تا 3 ماهگی: 18 تا 19 ساعت
- 4 تا 5 ماهگی:16 تا 17 ساعت: دوره ای که برنامه ی ساعت خواب کودک کمی ثابت می شود.
- 6 تا 8 ماهگی: 15 تا 16 ساعت
- 9 تا 12 ماهگی: 14 تا 15 ساعت
خواب روزانه ی کودک
- از ابتدای تولد تا 6 ماهگی: 3 بار خواب روزانه ضروری است: یک بار پیش از ظهر و دو بار بعد از ظهر.
- از 9 ماهگی تا 1 سالگی: خواب بعد از ظهر در این سن دیگر اجباری نیست.
[ پنج شنبه 92/8/23 ] [ 5:23 عصر ] [ شبنم موحد ]
[ چهارشنبه 92/8/22 ] [ 8:54 عصر ] [ شبنم موحد ]
پی بردن به دلیل واقعی گریه نوزادان ، چندان کار آسانی نیست ولی تجربه ثابت کرده که در اغلب موارد گریه آنها چندان هم بی دلیل نیست. برای پی بردن به این دلایل، بهتر است از زبان خود آنها بشنوید.
1- لطفا این لباس را از تن من خارج کنید! تنها به خاطر این که هوای بیرون سرد است، نباید کودک را مثل اسکیموها پوشاند. اصولا والدین عادت دارند که نوزادان خود را با وسواس بیش از اندازه از سرما حفظ کنند و این باعث ناراحتی او می شود. اگر از دمای بدن نوزاد خود مطمئن نیستید بهتر است دست خود را روی شکم یا پشت او قرار دهید تا ازحرارت فیزیکی او مطمئن شوید. همچنین گونه ها و پاها از خنکی مطبوع نوزاد به راحتی خبر می دهند.
2- لطفا کمی با هم سازگار باشید! نوزادان جملاتی نظیر"چرا زباله ها را سر موقع بیرون نمی گذاری" را نمی فهمند. ولی به راحتی تنش و مشاجره والدین را احساس می کنند و این می تواند باعث نگرانی و بی قراری آنها شود.مسلما جروبحث هایی بین شما و همسرتان اتفاق می افتد. اما بهتر است لااقل تا زمانی که نوزاد شما هوشیار و بیدار است کمی با آرامی با یکدیگر مشاجره کرده و دعوای اصلی خود را به بعد از خواب او موکول کنید.
3- من مضطرب و پریشان شده ام! صداهای بیش از اندازه، جابه جایی و حرکت، نور خیره کننده و حضور در اجتماعات شلوغ مثل مهمانی، می تواند آرامش نوزاد را مختل کرده و باعث بی قراری او شود.حتی محصور شدن در بین کوهی از اسباب بازی نیز می تواند به همین نسبت برای نوزاد ایجاد تنش کند. این هوشیاری والدین است که باعث می شود دقیقا مراقب حساسیت نوزاد خود بوده تا پی به علت اصلی این بی قراری ببرند و فضای مطبوع و آرام او را خلق کنند.
4- دلم درد می کند! هیچ دلیل روشنی برای ناراحتی های گوارشی نوزادان وجود ندارد و متاسفانه بسیار رایج است. ممکن است نوزاد دچار رفلکس معده باشد یافرمول شیر مصرفی، او را دچار این حساسیت کرده است. ممکن است مبتلا به یبوست شده و هزاران دلیل گوارشی دیگر. مهمترین کار والدین این است که بعد از هر وعده غذا دادن به نوزاد ، او را وادار کنند که آروغ بزند. برای رفع گاز معده بهتر است که به آرامی شکم او را ماساژ داده یا پاهایش را به حالت دوچرخه زدن تکان دهید. اگر کودک از شیر مادر تغذیه می کند، بهتر است درهر وعده غذا تنها از یک پستان مادر شیر بخورد یا اگر با شیشه شیر به او غذا می دهید ، سعی کنید سر شیشه ای که مجاری باریک دارد را انتخاب کنید . این کارها باعث می شود که کودک هنگام غذا خوردن هوای کمتری را درون دستگاه گوارش خود بفرستد.
5- کسی من را نیشگون گرفت! اطراف انگشتان دست و پای نوزادان زواید بسیار ظریفی است که ممکن است هنگام زدودن آنها ، گاهی احساس ناراحتی کنند.بنابر این، کار باید با دقت و به کمک وسایل مخصوص انجام شود. همچنین در اغلب موارد برچسب لباس نوزاد یا زیپ لباس می تواند او را ناراحت کند. حتی کمربند ایمنی کالسکه یا ماشین باعث ساییدگی پوست نوزاد و آزردگی او می شود.
6- من احساس تنهایی می کنم! از 6 تا 9 ماهگی، نوزاد متوجه جدایی خود از مادر می شود. اما تنها گذاشتن او در اتاق می تواند غیر قابل تحمل باشد و گریه او را به همراه داشته باشد. اینکه نوزاد را در فضایی قرار دهید که ضمن کنترل او، به کار خود نیز بپردازید خوب است. اما اگر احساس کردید که همین جدایی نیز برای او سخت است، هر از گاهی به او توجه و محبت کنید. گاهی فقط دیدن شما یا در آغوش گرفتن او برای چند لحظه، نوزاد را تسکین می‌دهد. ولی اگر به هیچ عنوان حاضر به جدایی نشد ، در هر حال امیدوار باشید که با ورود به 15 ماهگی، بهتر با این حقیقت کنار می آید.
7- من گرسنه هستم! ممکن است درست یک‌ساعت بعد از شیر خوردن ناآرامی کند و دقیقا این ناآرامی به خاطر گرسنگی او باشد. این اتفاق اصولا در مراحل رشد نوزاد پیش می آید. اگر از گرسنه بودن او مطمئن نیستید ، او را بلند کنید و چند دقیقه راه بروید ، اگر به خواب رفت یا حداقل آرام شد، به این معناست که گرسنه نیست ولی اگر گریه او همچنان ادامه داشت بهتر است به او شیر بدهید.
8- من از دیدن این فضای تکراری خسته شدم! ماندن بیش از اندازه در یک وضعیت ثابت مثل قرار گرفتن روی صندلی و یا گوشهای از یک اتاق، می تواند سبب خستگی و کسالت نوزاد شود. بنابر این بد نیست کمی او را حرکت دهید، فضای متنوعی را برای او خلق کنید یا هر از گاهی او را به پارک ببرید. اگر به قدری پر مشغله هستید که فرصت این کار را ندارید، لااقل با او صحبت کنید. نوزادان بسیار اجتماعی هستند. آنها از بودن در کنار شما، دیدن شما، گوش دادن به شما و آموختن از شما لذت می برند.
[ سه شنبه 92/8/21 ] [ 9:0 عصر ] [ شبنم موحد ]
بچه ها از نظر سرشتی و ذاتی با هم متفاوت هستند. بعضی از کودکان معاشرتی تر و اجتماعی ترند و راحت تر با دیگران ارتباط برقرار می کنند ولی از طرف دیگر کودکی را می بینیم که منزوی و گوشه گیر است و بیشتر تمایل دارد وقت خود را در کنار مادر سپری کند.
علاوه بر مساله سرشت و ذات، بسیاری از کودکان هستند که اضطراب جدایی از مادر را دارند. دسته دیگری از کودکان از اضطراب اجتماعی رنج می برند. در هر صورت این دو دسته آخر کسانی هستند که به بیماری اضطراب مبتلا هستند و مداخلات روان پزشکی به موقع می تواند برای آنها بسیار سودمند باشد. اگر کودک شما منزوی و غیر اجتماعی است توصیه های زیر می تواند کمکتان کند:
1) در صورتی که وابستگی کودک به شما خیلی زیاد است، لحظه ای از شما جدا نمی شود و اصرار دارد نزد شما بخوابد و...، حتما به یک روان پزشک اطفال مراجعه کنید.
2) ترس و اضطراب او را درک کنید و بپذیرید اضطراب او واقعی است و او را به دلیل جمع گریزی و ارتباط برقرار نکردن با دیگران شماتت نکنید. چنانچه به طور مستقیم روی رفتارهای فوق تمرکز کنید: «چرا به دیگران سلام نمی دی، چرا به من چسبیدی و منو ول نمی کنی، مثل بچه آدم سلام بده و...» اعتماد به نفس کودک را از او سلب می کنید و موجب تشدید رفتارهای فوق می شوید.
3) او را با بچه های دیگر که ارتباط بهتری در جمع دارند، مقایسه نکنید: «می بینی سارا چقدر قشنگ حرف می زنه، شعر می خونه و...»
4) زمانی که کودک شما با بچه های دیگر دوست می شود و بازی می کند، در میهمانی ها از شما جدا می شود و شب را به تنهایی در اتاق خودش می خوابد، او را تشویق و از او تعریف کنید. تشویق شما می تواند کلامی باشد و هزینه ای برای شما در برنداشته باشد: «آفرین، چقدر بلند سلام دادی، مامان بزرگش! دیشب سامان تنها روی تخت خودش خوابیده و...»
5) اگر کودک مرتب از شما آویزان است و روی پاهای شما می نشیند، به او بگویید که می تواند کنار شما بنشیند نه روی زانوهایتان و اگر این کار را بکند، زمان برگشتن از میهمانی او را به پارک می برید.
6) انتظار نداشته باشید کودک شما به طور ناگهانی و یک شبه تغییر کند. تلاش های کوچک او را ببینید و قدر بنهید.
7) کودکان پسر را تشویق کنید که ارتباط بهتری با پدر خود برقرار کنند. مسلم است برای پسربچه 5 ساله ای که مدام با مادر است ارتباط بیشتر با پدر باعث می شود بتواند تطابق و همانندسازی بهتری با جنسیت خود برقرار کند و برای ایفای نقش مردانه آماده شود.
8) شما نیز باید پس از اینکه مهارت های لازم را به کودک خود آموختید، اضطراب خود را کنترل کنید. به عنوان مثال، ممکن است نگران تردد کودک خود از خیابان باشید ولی نمی توانید تا سن 20 سالگی او را از خیابان رد کنید! پس باید به او این مهارت را بیاموزید، با وی آن را تمرین کنید و آرام آرام فرصت بدهید خودش به تنهایی آن را تجربه کند.
[ دوشنبه 92/8/20 ] [ 6:37 عصر ] [ شبنم موحد ]
آموزش انضباط یعنی حذف رفتار غلط کودک از طریق آموزش. به این ترتیب انضباط صرفا تنبیه نیست و هدف نهایی آن آموزش خویشتن داری به کودک است. تنبیه طاقت فرسای کودک به منظور کنترل رفتار او فرایند یادگیری را مختل کرده و در قبال تکیه بر کنترل خارجی بهای گزافی را می پردازد که همانا تکوین نیافتن خویشتن داری است. روش های شایع و موثر در کنترل رفتار نامطلوب کودکان عبارتند از سرزنش؛ تنبیه بدنی و تهدید کردن؛ که آثار جانبی زیانبار بالقوه ای بر احساس امنیت و اعتماد به نفس کودکان دارند. هر چه از سرزنش بیشتر استفاده شود اثربخشی آن بیشتر تقلیل می یابد. نباید اجازه داد که دامنه سرزنش از ابراز ناخشنودی درباره یک میل خاص کودک تجاوز کرده و به عبارات تحقیرآمیزی برسد که کودک ممکن است آن را به منزله فقدان علاقه به خود تلقی کند. سرزنش ممکن است تا سطح بدرفتاری روانی هم افزایش یابد.
تاثیر تنبیه بدنی خفیف یا تکراری نیز به تدریج کم شده و والدین را وسوسه می کند تا تنبیه جسمی را شدیدتر کنند و به این ترتیب خطر بدرفتاری با کودک را افزایش می دهد. شاید قوی ترین و از نظر روانشناسی، زیانبارترین راه کنترل کودک آن است که والدین تهدید کنند که کودک را رها یا از او صرف نظر می کنند و او را از خود دور می کنند. کودکان در هر سنی ممکن است تا مدت ها پس از تهدید در ترس و اضطراب باشند که مبادا والدین خود را از دست بدهند.
یکی از روش های رایج دیگر عبارت است از تقویت مثبت رفتار پسندیده که وسیله ای کارآمد برای شکل دادن به رفتار کودک است؛ به ویژه اگر تقویت مثبت بلافاصله پس از رفتار پسندیده صورت گیرد. این روش، خویشتن داری و اعتماد به نفس را تقویت می کند.
تربیت فرزند شامل برقراری توازنی پویا بین محدود کردن از یک سو و دادن آزادی ابراز وجود و امکان جست وجو و کاوشگری و تشویق آنها از سوی دیگر است. کودکانی که رفتار غیرقابل کنترل دارند هنگامی که برای رفتارهایشان محدودیت های روشنی تعیین و بر آنها تاکید شود اصلاح می شوند. به طور کلی با اعمال محدودیت های روشن، کودک احساس راحتی و امنیت بیشتری می کند. به هرحال والدین باید در مورد زمان و مکان اعمال محدودیت با یکدیگر توافق داشته و سپس با توجه به قدرت شناخت کودک، محدودیت و پیامد شکستن آن را به وضوح به وی نشان دهند. تاکید بر اجرای محدودیت باید ثابت و محکم باشد. یادگیری تعداد زیادی از حد و مرزهای رفتاری برای کودک دشوار بوده و ممکن است مانع رشد طبیعی خودمختاری در کودک شود بنابراین حد و مرزها باید منطقی و با توجه به سن و مزاج کودک و سطح رشد و نمو تعیین شوند.
خاموش شدن نیز روشی منظم برای حذف یک رفتار آزاردهنده و نسبتا بی ضرر با نادیده گرفتن آن است. برای انجام این شیوه ابتدا باید دفعات عادی بروز رفتار ثبت شود تا درک واقع گرایانه ای از ابعاد مشکل و ارزیابی میزان پیشرفت در حذف آن به دست آید. باید به جای رفتار نادرست، رفتار مثبت و پسندیده ای که والدین بتوانند آن را تقویت کنند به کودک یاد داد. والدین باید بدانند که رفتار ناپسند قبلی، پیش از آنکه کاهش یابد؛ ممکن است تا هفته ها دفعات و شدت آن افزایش داشته باشد.
روش محروم کردن نیز یکی از روش های بسیار مفید دیگر برای تغییر رفتارهای نامناسبی که نمی توان آنها را نادیده گرفت، است. این روش شامل یک دوره کوتاه انزواست که سبب قطع رفتار می شود. انجام این روش در ابتدا مستلزم تلاش قابل توجهی از سوی والدین است. روش های ساده انزوا از قبیل ایستادن کودک در گوشه اتاق یا فرستادن او به اتاق خودش ممکن است مؤثر باشند.
اگر این روش ها مؤثر نباشند باید روش های سیستماتیک تری را به کار گرفت. مثلا یکی از برنامه های درمانی بسیار مؤثر در روش محروم کردن آن است که هنگام وقوع رفتار مورد نظر بازی کودک را قطع و او را وادار کنیم که در محل منزوی ملالت باری برای مدت کوتاهی بنشیند. این پیامد اجتناب ناپذیر و ناخوشایند رفتار نامطلوب موجب می شود که کودک یاد بگیرد از این رفتار اجتناب کند. اگر شیوه محروم کردن با توجه به حقیقت امر و بدون ابراز خشم توسط والد انجام شود؛ وسیله آموزشی پرقدرتی است که احتمال آثار جانبی آن کمتر از سایر روش های انضباطی است.
[ یکشنبه 92/8/19 ] [ 9:51 عصر ] [ شبنم موحد ]
